Tháng 3-1952, nhân dịp Đảng ta mở đợt vận động “Thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, chống bệnh quan liêu”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có bài nói quan trọng trước đội ngũ cán bộ cấp cao của Đảng. 60 năm qua, bài nói trên được lưu tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I và vừa mới được công bố. Chúng tôi xin lược trích một số nội dung quan trọng của bài nói trên làm tài liệu tham khảo, phục vụ việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng.

Nhận diện “kẻ thù của nhân dân”

Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân, của bộ đội và của Chính phủ. Kẻ thù này khá nguy hiểm, vì nó không mang gươm, mang súng mà nó nằm trong các tổ chức của ta, để làm hỏng công việc của ta. Nó làm hỏng tinh thần trong sạch và ý chí khắc khổ của cán bộ ta. Nó phá hoại đạo đức cách mạng của ta là cần, kiệm, liêm, chính. Vì những lẽ đó, chống tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu cũng quan trọng và cần kíp như việc đánh giặc trên mặt trận.

Để đấu tranh có hiệu quả, chúng ta phải sửa chữa những ý nghĩ sai lầm, như: Tham ô là có tội, song lãng phí chỉ là một khuyết điểm. Những người có công với cách mạng thì tham ô, lãng phí chút đỉnh cũng nên tha thứ họ. Nước ta nghèo, không có gì mà tiết kiệm. Cơ quan ta không có gì mà lãng phí. Cơ quan ta không phải cơ quan tài chính, kinh tế thì không có gì mà tham ô, lãng phí… Chúng ta càng phải chống những suy nghĩ, như: “Một sự nhịn, chín sự lành”, kiểm thảo lẫn nhau làm gì. Tự nhận sai lầm của mình thì sợ mất thể diện, mất uy tín, sợ bị phạt. Chỉ trích lỗi của người sẽ mất đoàn kết. Ai tham ô, lãng phí mặc ai, mình không tham ô, lãng phí thì thôi. Nói thật mất lòng, sẽ bị bầu bạn ghét, bị cấp trên trù.

Việc kiểm thảo phải làm từ cấp trên đến cấp dưới, từ bộ phận chính, đến bộ phận phụ. Cán bộ cấp cao mỗi nơi phải: Thật thà tự kiểm thảo để làm gương. Thật thà báo cáo tình hình cả đơn vị mình cho mọi người toàn đơn vị, toàn ngành biết rõ. Phải kiên quyết “nhổ cỏ”. Nắm vững trọng điểm. Tổ chức nhóm trung kiên để giúp nghiên cứu tình hình và giúp lãnh đạo phong trào kiểm thảo.

Trong phong trào chống tham ô, lãng phí, quan liêu, giáo dục là chính, trừng phạt là phụ. Ai kiểm thảo đúng những người khác, sẽ được khen thưởng. Ai có lỗi mà thật thà tự kiểm thảo, thì lỗi nhẹ sẽ được tha thứ, lỗi nặng sẽ được xử nhẹ hoặc lấy công chuộc tội, trừ những tội đặc biệt nặng. Ai có lỗi mà không thật thà nói ra, sẽ bị kỷ luật. Ai ngăn cản, đe dọa những người kiểm thảo mình, sẽ bị kỷ luật. 

Khi có ít nhiều quyền hạn trong tay…

Có những người trong lúc tranh đấu thì hăng hái, trung thành, không sợ nguy hiểm, không sợ cực khổ, không sợ quân địch, nghĩa là có công với cách mạng. Song đến khi có ít nhiều quyền hạn trong tay thì đâm ra kiêu ngạo, xa xỉ, phạm vào tham ô, lãng phí, quan liêu, không tự giác mà biến thành người có tội với cách mạng. Có những người, miệng thì nói phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân nhưng bị vật chất dỗ dành phạm vào tham ô, lãng phí. Chúng ta phải giáo dục họ, đưa họ vào con đường cách mạng.

Một điều đáng chú ý: Nhiều khi có những người ngoài Đảng họ tiết kiệm của công hơn những đảng viên. Có những đảng viên rất “dũng cảm, kiên quyết” trong trường hợp này; họ âm thầm phát phụ cấp cho nhân viên của họ, mượn tiếng là “hoa hồng” tuy sự thực không có gì là “hồng hoa”. Họ âm thầm phớt qua phép luật, trốn tránh và làm trái phép luật. Về điểm này, những người ngoài Đảng cẩn thận hơn. Vì đảng viên thường xem pháp luật, chính quyền… là việc trong nhà. Vì vậy mà có đôi đảng viên như những con lợn (xin lỗi tiếng đó), họ rúc vào vườn rau của Nhà nước, chén một bữa no say, hoặc họ hy sinh lợi ích của nước nhà, để lên mặt mình là khảng khái. Chúng ta phải chấm dứt cái thói vô chính phủ ấy.

Chúng ta phải chống nạn ăn cắp của công, mà các cơ quan quen gọi là trộm cắp “đường hoàng”. Vừa rồi, báo Thanh niên Cộng sản có nói về thứ trộm cắp “đường hoàng” ấy: Một chàng thanh niên bảnh bao, ở một cơ quan nọ, đã trộm cắp của công một cách “đường hoàng”, một cách có ngăn nắp và đã trộm cắp nhiều lần. Đáng chú ý là những người xung quanh biết nó là kẻ trộm, chẳng những không chống nó, mà lại vỗ vai nó, khen ngợi nó, xem nó như một người anh hùng. Đó là điều rất nguy hiểm.

Khi bắt được một tên mật thám, một tên phản quốc thì quần chúng rất căm giận, đòi xử bắn nó đi. Song khi tên giặc kia hoạt động trước mắt mọi người thì quần chúng lại hiền lành với nó.

Cuối cùng, tên kẻ trộm “đường hoàng” kia đã bị bắt. Nhưng bắt một tên trộm ấy có nghĩa lý gì, vì có hàng nghìn, hàng vạn tên giặc như nó. Cần phải có biện pháp khác, nghiêm ngặt hơn để trừng trị chúng. Biện pháp ấy là gây nên một đạo đức để ngăn ngừa chúng, gây nên một phong trào quần chúng gớm ghét, bao vây lũ giặc ấy. Biện pháp ấy là gây nên một cuộc vận động làm cho lũ trộm “đường hoàng” cũng như trộm cắp kín đáo - không còn sống được.

Tiêu diệt trộm cắp là một cách để bảo vệ, tiết kiệm và tránh lãng phí.

                                                                                                                                     Theo QĐND