|
Views:
dark-mode-label OFF
Đọc bài viết
Là ngôi làng cổ, làng Hạ xã Thượng Lan huyện Việt Yên, xưa thuộc xã Hương Mai tổng Tự Lạn huyện Việt Yên, nay tại đây vẫn còn lưu giữ lại khá nhiều những kiến trúc cổ trong đó có đình Hạ, duy có tấm sắc phong thì vốn dĩ không còn như ý.... Theo điều tra nghiên cứu, Đình Hạ được xây dựng vào thời Lê, thờ Cao Sơn thượng đẳng thần. Ngôi đình bố cục lối chữ Đinh, gồm tòa đại đình 5 gian , 2 gian hậu cung. Kết cấu kẻ chàng quá giang, hệ thống vì kèo ván mê. Hoa văn trang trí đầu dư, kẻ bẩy khá tinh tế. Năm 2005 Đình Hạ được UBND tỉnh Bắc Giang công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Một trong những người góp công sức để đình Hạ được như vậy là ông Nguyễn Văn Phả - một người con của thôn làng.  

Là ngôi làng cổ, làng Hạ xã Thượng Lan huyện Việt Yên, xưa thuộc xã Hương Mai tổng Tự Lạn huyện Việt Yên, nay tại đây vẫn còn lưu giữ lại khá nhiều những kiến trúc cổ trong đó có đình Hạ, duy có tấm sắc phong thì vốn dĩ không còn như ý....
Theo điều tra nghiên cứu, Đình Hạ được xây dựng vào thời Lê, thờ Cao Sơn thượng đẳng thần. Ngôi đình bố cục lối chữ Đinh, gồm tòa đại đình 5 gian , 2 gian hậu cung. Kết cấu kẻ chàng quá giang, hệ thống vì kèo ván mê. Hoa văn trang trí đầu dư, kẻ bẩy khá tinh tế. Năm 2005 Đình Hạ được UBND tỉnh Bắc Giang công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Một trong những người góp công sức để đình Hạ được như vậy là ông Nguyễn Văn Phả - một người con của thôn làng.

 

Sinh ra và lớn lên ở Thượng Lan, Việt Yên, nhưng phần lớn thời gian ông Phả lại công tác ở huyện Tân Yên. Khi còn đương chức là Phó chủ tịch UBND huyện Tân Yên phụ trách khối nông nghiệp, nhưng ông rất quan tâm tới vốn văn hóa truyền thống. Lễ hội Đình Vồng, rồi ngôi đình Vồng của Tân Yên được như ngày nay có sự dụng công rất nhiều của ông. Về hưu, ông Nguyễn Văn Phả mới có nhiều thời gian để chăm chút cho ngôi đình làng quê nhà. Còn nhớ năm 2004 tại đình làng Hạ, ông Nguyễn Văn Phả rất băn khoăn khi nhìn thấy bản sắc phong của ngôi đình bở vụn ra và được các cụ gói túm lại. Tấm sắc phong này nghe nói đã có từ rất lâu rồi, qua thời gian cùng sự bảo quản không tốt nên mới thành ra như vậy và báu vật của làng đang có nguy cơ biến mất vĩnh viễn...Theo sự gọi ý của tôi (tác giả) tấm sắc phong này có thể phục hồi lại được, nhìn thấy sự hoài nghi của các cụ, ông Phả cũng ngần ngừ. Sau này ông tâm sự: Nghe nói là vậy, nhưng lỡ không phục hồi được, chẳng may lại đánh mất thì biết ăn nói thế nào với các cụ. Từ đó chuyện về tâm sắc phong làng Hạ không thấy nhắc đến.
Nhưng thật bất ngờ tháng 11 năm 2011 ông Nguyễn Văn Phả tìm gặp tôi – người đã gợi ý phục hồi bản sắc phong năm xưa. Với vẻ mặt nghiêm cẩn nhưng rất tự tin ông cho biết: “Mấy năm qua tôi cứ trăn trở về bản sắc phong của làng. Phải làm một cái gì chứ không lẽ để báu  vật của làng mất đi ngay trước mắt. Mới rồi tôi gặp lại các cụ ở đình làng, xin với làng khôi phục lại bản sắc phong, kinh phí bao nhiêu tôi xin chịu cả. Được các cụ đồng ý, tôi đã cầm về đây rồi”. Trong tay ông Phả là cái túi nhỏ, trong đó đựng bản sắc phong vo tròn bằng quả bóng nhựa của con trẻ. Nhẹ nhàng giở bản sắc phong, nó bị rách ra hàng trăm mảnh nhưng thực may khi chữ viết vẫn đọc được. Ý định ban đầu là tìm và chắp nối dán lại trên tờ giấy bản nhưng sau đó ông Phả quyết định đưa ra Hà Nội, và ông hậm hụi đi về....                
 Với sự giúp đỡ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm, cùng sự động viên ủng hộ của con em trong họ tộc, ông Nguyễn Văn Phả đã phục hồi được bản sắc phong, hơn thế ông còn công đức cho làng một bản sao. Từ nội dung bản sắc phong được phục hồi, chúng ta có thể biết được thêm những thông tin quí về di tích lịch sử văn hóa Đình Hạ và nội dung của bản sắc phong được phục hồi như sau:
Sắc Bắc Giang tỉnh, Việt Yên huyện, Tự Lạn xã tòng tiền phụng sự Hiệu linh đôn tĩnh hùng lược trác vĩ, dực bảo trung hưng Cao Sơn thượng đẳng thần. Tiết kinh ban cấp sắc phong, chuẩn kỳ phụng sự. Duy Tân nguyên niên tấn quang đại lễ kính, ban bảo chiếu đàm ân, lễ long đăng trật. Đặc chuẩn y cựu phụng sự dụng chí quốc khánh nhi thần tự điển khâm tại. Nghĩa là:  Sắc ban cho xã tự Lạn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang từ xưa vẫn phụng thờ  Hiệu linh đôn tỉnh hùng lược trác vĩ dực bảo trung hưng Cao Sơn thượng đẳng thần từng được ban cấp sắc phong chuẩn cho phụng thờ. Năm Duy Tân năm đầu (1907) đúng dịp đại lễ tấn quang  Trẫm lên ngôi báu, nên ban bảo chiếu ân lớn, lẽ trọng nâng bậc. Đặc chuẩn cho phụng thờ như cũ để ghi nhớ ngày quốc khánh  và tỏ rõ điển lệ thờ cúng. Kính thay. Ngày 11 tháng 8 năm Duy Tân 3 (1909).
Thần Cao Sơn là một trong những vị tướng có tài thao lược, văn võ song toàn đã có công giúp Vua Hùng thứ 18 (Hùng Duệ Vương) cùng với Tản Viên Sơn Thánh dẹp giặc Thục, được Vua Hùng tặng thưởng công lớn. Sau khi qua đời được dân chúng ở nhiều nơi lập đền thờ. Đình Hạ xã Thượng Lan huyện Việt Yên được sắc phong thờ vị Thần nói trên là vinh dự lớn. Qua đây chúng ta còn biết thêm đình Hạ, thành hoàng Cao Sơn từng đã được sắc phong nhiều lần.  Với các di tích của Bắc Giang bản sắc phong do Vua Duy Tân ban sắc hẳn cũng không có nhiều. Phục hồi lại bản sắc phong, Đình Hạ thêm uy nghi và thờ tự Thần linh ứng, đồng thời bầy tỏ lòng thành của nhân dân đối với công lao các vị Thần, duy trì và phát huy bản sắc văn hoá truyền thống của người dân địa phương. Riêng với ông Nguyễn văn Phả - tấm lòng thành của ông quả rất đáng trân trọng.  
                                                                                     

                                                                                                                               Châu Giang

 

Thứ hai, 20 Tháng 05 Năm 2024

User Online: 18,251
Total visited in day: 219,494
Total visited in Week: 487,039
Total visited in month: 931,472
Total visited in year: 1,640,797
Total visited: 3,059,301