Ngay sau mùa thu hoạch, người trồng vải thiều đang khẩn trương chăm sóc chuẩn bị cho mùa tới. Cùng với áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, nhiều nông dân có những kinh nghiệm hay về chăm sóc vải thiều. Theo ông Nguyễn Thanh Bình, thôn Kép 1, xã Hồng Giang (Lục Ngạn- Bắc Giang), để vải thiều có năng suất, chất lượng cao cần chú ý khâu tỉa cành, khoanh cây.

Chào ông, được biết gia đình ông vừa có một mùa vải thiều thắng lợi?

Vâng, cảm ơn các anh! Hiện vườn vải của gia đình tôi có khoảng 400 cây. Những năm gần đây, năng suất bình quân đạt từ 50-80 kg/cây, sản lượng mỗi năm đạt từ 18-21 tấn quả. Vụ vải thiều 2012 đạt sản lượng gần 20 tấn, với giá bán bình quân 21 nghìn đồng/kg, gia đình tôi thu về khoảng 400 triệu đồng. Đúng là rất vui vì một mùa vải thiều thắng lợi nhưng gia đình tôi còn vui hơn vì vụ vải này được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và nhiều đồng chí lãnh đạo đến thăm.

Hẳn là ông đã có nhiều kinh nghiệm hay về trồng vải thiều?

Cách đây hơn 20 năm tôi là công nhân nghỉ hưu và trồng cây vải thiều đầu tiên ở vườn đồi của gia đình. Theo năm tháng, diện tích vải thiều được mở rộng và kinh nghiệm chăm sóc để vải thiều có năng suất, chất lượng cao cũng ngày một nhiều thêm. Ngày đêm gắn bó với vải thiều, tôi yêu quý nó như người bạn, tôi hiểu khi nào vải thiều cần gì để chăm sóc cho nó đầy đủ.

Ông có ứng dụng quy trình VietGAP vào chăm sóc vải thiều không?

Thực tế cho thấy việc áp quy trình VietGAP vào chăm sóc vải thiều cho năng suất, chất lượng tốt, bảo đảm an toàn. Cùng với áp dụng quy trình sản xuất VietGAP tôi còn áp dụng nhiều kinh nghiệm của bản thân.

Xin ông chia sẻ những kinh nghiệm của mình?

Kinh nghiệm của tôi là chú trọng việc tỉa cành, khoanh cây. Đây là yếu tố quyết định đến năng suất, chất lượng quả vải thiều. Việc tỉa cành nhằm làm sao vừa giữ cho cây phát triển đều tán, vừa tầm với, dễ chăm sóc và thu hoạch. Việc tỉa cành tiến hành ngay sau khi thu hoạch. Còn việc khoanh cây, có thể khoanh gốc hay khoanh từng cành là tùy nhà vườn, khoanh từng cành mất nhiều công hơn nhưng quả sẽ đều, đẹp hơn. Việc khoanh cây tiến hành sau khi lộc già, ngả sang màu xanh nhằm hạn chế dinh dưỡng không để phát triển lộc quá dài. Thời điểm khoanh cần xem xét kỹ yếu tố thời tiết. Nếu thời tiết nắng, khô thì khoanh sâu; ẩm, mưa và rét thì khoanh nhẹ hơn. Phải hết sức chú ý nếu khoanh sâu quá có thể  làm cây, cành không có dinh dưỡng sẽ chết. Tôi hiểu rõ từng cây vải thiều, từng chân đất trong vườn nên có thể để lộc cây dài hay ngắn theo ý mình. Tức là cũng có thể lựa chọn số lượng  quả cho phù hợp với từng cành, từng cây.

Còn việc bón phân và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật như thế nào, thưa ông?

Sau khi cắt tỉa cành, tôi thường phun thuốc diệt cỏ, bón phân NPK cho cây nhưng với lần ra lộc đầu tiên, để đẩy lộc phát triển phải bón đạm. Các lần lộc sớm hay muộn phụ thuộc vào thời tiết ấm hoặc rét, nếu lộc ra muộn quá thì sẽ phải đốc bằng cách bón thêm đạm vào tháng 10 (âm lịch). Lần lộc thứ hai và thứ ba, theo kinh nghiệm tôi phải bón lót bằng phân lân. Khi đẩy được lộc lên thì phun thuốc trừ sâu. Sâu ở cây vải thiều thường có chu kỳ 7 ngày nên phải phun thuốc khi sâu vẫn còn ở dạng trứng hoặc mới nở để diệt được triệt để. Đối với cây vải thiều, khi nhiệt độ thấp, cây sinh trưởng mầm hoa tốt hơn. Sau khi khoanh, để cây ra hoa nhiều, cần phun thuốc kích thích lên lá.

Khi bắt đầu đậu quả, tôi phun nước như mưa để làm rụng hết những hoa tàn, rửa hết trứng ong, bướm, ruồi và rửa mật hoa để ong bướm không đến bám vào đẻ trứng. Trước khi phun thuốc trừ sâu cần tưới ướt gốc để cây có thêm dinh dưỡng, cây khỏe. Vào giai đoạn vải thiều ra quả, có một loài bướm rất nhỏ nấp trong lá đẻ trứng gây sâu cuống quả, lúc này phun thuốc diệt bướm ngay hiệu quả rất tốt. Còn sau đó khi trứng đã nằm yên trong lớp vỏ quả rồi thì phun thuốc kém hiệu quả. Phun thuốc trừ sâu sau ba ngày thì dùng phân bón lá để kích thích cây phát triển. Thuốc kích thích nên phun liên tục 7 ngày/lần từ khi quả nhỏ đến khi quả bắt đầu chín. Riêng việc phun thuốc trừ sâu cũng cần phải có kinh nghiệm, không chỉ phun ở bên ngoài vào mà còn phải phun từ phía trong cây ra, như vậy mới tiêu diệt được hoàn toàn sâu bệnh.

Xin ông chia sẻ về kinh nghiệm trong thu hoạch?

Khi thu hoạch vải thiều phải bẻ nhanh, nếu thu hoạch chậm sẽ ảnh hưởng đến năng suất năm sau. Ngay sau khi thu hoạch cần khẩn trương tỉa cành để chuẩn bị cho vụ tới.

Vườn vải của ông thường đón nhiều đồng chí lãnh đạo đến thăm, khi đó ông thường có kiến nghị gì?

Nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và kinh nghiệm trồng vải ngày càng nhiều nên việc nâng cao năng suất, chất lượng vải thiều của gia đình tôi cũng như bà con Lục Ngạn đạt kết quả ngày càng cao hơn. Tôi thường kiến nghị với các đồng chí lãnh đạo là tăng cường hơn nữa việc tập huấn về kỹ thuật cho nông dân nhưng học cần đi đôi với hành, chú trọng xây dựng nhân rộng các mô hình có năng suất, chất lượng cao, bảo đảm an toàn. Tôi cũng kiến nghị là vải thiều không chỉ là cây "xóa đói, giảm nghèo" mà còn cho hiệu quả kinh tế cao, có thể làm giàu, vậy làm thế nào để việc tiêu thụ ở trong nước và xuất khẩu đều thuận lợi để vải thiều phát triển bền vững.

Xin cảm ơn ông!

                                                                                                                            Nguồn BGO