Hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp (PRRS, còn gọi là bệnh tai xanh) ở lợn đã xuất hiện tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước, gây thiệt hại rất lớn cho chăn nuôi lợn. Đây là bệnh do virút gây ra, hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

1. Tác nhân gây bệnh:Bình thường, đại thực bào sẽ tiêu diệt tất cả vi khuẩn, virút xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên virút PRRS có thể nhân lên trong đại thực bào, sau đó phá huỷ và giết chết đại thực bào (tới 40%). Đại thực bào bị giết sẽ làm giảm chức năng của hệ thống bảo vệ cơ thể và làm tăng nguy cơ bị nhiễm các bệnh kế phát.           2. Đường truyền lây: Virút có nhiều trong dịch mũi, nước bọt, phân, nước tiểu và phát tán ra môi trường, chủ yếu lây qua đường tiêu hóa và hô hấp. Ở lợn mẹ mang trùng, virút có thể lây nhiễm cho bào thai từ giai đoạn giữa thai kỳ trở đi; virút được đào thải qua nước bọt và sữa. Virút có thể phát tán thông qua các hình thức: Vận chuyển lợn, theo gió (có thể đi xa tới vài km), bụi, nước, dụng cụ chăn nuôi, thụ tinh và dụng cụ bảo hộ lao động nhiễm trùng và có thể do một số loài chim hoang.

3. Triệu chứng bệnh đối với lợn các giai đoạn:

- Lợn nái giai đoạn cạn sữa: Trong tháng đầu tiên khi bị nhiễm virút, lợn biếng ăn 7-14 ngày, sốt 39 - 40 độ C, sảy thai thường vào giai đoạn cuối, tai chuyển màu xanh trong thời gian ngắn, đẻ non, động dục giả, chậm động dục trở lại sau khi đẻ, ho và có dấu hiệu của viêm phổi và viêm cả đường sinh dục.

- Lợn nái giai đoạn đẻ và nuôi con: Biếng ăn, lười uống nước, mất sữa và viêm vú, đẻ sớm khoảng 2-3 ngày, da biến màu, lờ đờ hoặc hôn mê, thai gỗ (10-15%), lợn con chết ngay sau khi sinh (30%), lợn con yếu, tai chuyển màu xanh. Tỷ lệ chết ở đàn con có thể tới 70%. Rối loạn sinh sản có thể kéo dài 4-8 tháng trước khi trở lại bình thường.

- Lợn đực giống: Bỏ ăn, sốt, đờ đẫn hoặc hôn mê, giảm hưng phấn hoặc mất tính dục, lượng tinh dịch ít, chất lượng tinh kém và lợn con sinh ra nhỏ.

- Lợn con theo mẹ: Thể trạng gầy yếu, nhanh chóng rơi vào trạng thái tụt đường huyết do không bú được, mắt có dỉ màu nâu, trên da có vết phồng rộp, tiêu chảy nhiều, tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, chân choãi ra, đi run rẩy...

- Lợn con cai sữa và lợn choai: Nhìn chung cả đàn chán ăn; ho nhẹ, thở mạnh, lúc sốt da đỏ hồng; táo phân, lông xác xơ...

4. Điều trị:Hiện nay, vẫn chưa có thuốc đặc trị để điều trị. Có thể sử dụng một số thuốc tăng cường sức đề kháng, hạ sốt, giải độc, điều trị triệu chứng và chủ yếu dùng thuốc ngăn ngừa nhiễm bệnh kế phát (Flo-doxy, Gienta-tylo, Ampi-kana…) cũng đem lại hiệu quả khá cao.

5. Phòng bệnh:Chủ động phòng bệnh bằng cách áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, chuồng trại phải thoáng mát về mùa hè, ấm vào mùa đông, tăng cường sức đề kháng cho đàn lợn. Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin, đặc biệt là Dịch tả và Tai xanh. Định kỳ vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực chăn nuôi.

                                                                                                                         Ths Vũ Tĩnh (st)