Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII kỳ họp thứ 8, ngày 15/11/2010 đã thông qua Luật viên chức. Ngày 29/11/2010, Chủ tịch nước đã công bố Luật Viên chức tại Lệnh số 15/2010/L-CTN.

Luật Viên chức gồm 6 chương, 62 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2012.

Luật Viên chức đã làm rõ khái niệm “viên chức”, phân biệt “viên chức” với “cán bộ”, “công chức”. Sự khác biệt cơ bản của viên chức với cán bộ, công chức đó là chế độ tuyển dụng gắn với vị trí việc làm, thông qua chế độ hợp đồng làm việc và tiền lương được hưởng từ quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp công lập. Lao động của viên chức không mang tính quyền lực công, chỉ thuần túy là hoạt động nghề nghiệp mang tính chuyên môn, nghiệp vụ.

Luật cũng hoàn thiện và bổ sung các quyền và nghĩa vụ của viên chức. Theo đó, các quyền và nghĩa vụ của viên chức cũng có những nội dung giống như cán bộ, công chức. Bên cạnh đó, do tính chất, đặc điểm lao động của viên chức là lao động mang tính chuyên môn, nghiệp vụ nên Luật viên chức đã quy định các quyền của viên chức theo hướng mở hơn so với cán bộ, công chức, tạo điều kiện để viên chức có thể phát huy tài năng, sức sáng tạo, khả năng cống hiến, đó là quyền được hoạt động kinh doanh và làm việc ngoài thời gian quy định.

Về công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức:

 Luật viên chức quy định nguyên tắc đảm bảo quyền chủ động và đề cao trách nhiệm của người đứng đầu để phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, góp phần đẩy mạnh cải cách dịch vụ công. Thống nhất quản lý nhà nước về đội ngũ viên chức, đẩy mạnh việc giao hoặc phân cấp cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập trong quản lý viên chức.

Để đảm bảo quyền lợi của viên chức trong quá trình công tác nếu có sự chuyển đổi vị trí, Luật viên chức đã quy định cụ thể đối với các trường hợp chuyển đổi là:

1. Viên chức làm việc tại đơn vị sự nghiệp từ đủ 5 năm trở lên thì được xét thành công chức không qua thi tuyển.

2. Viên chức được tiếp nhận, bổ nhiệm vào vị trí làm việc được pháp luật quy định là công chức thì quyết định tiếp nhận, bổ nhiệm đó đồng thời là quyết định tuyển dụng.

3. Cán bộ, công chức được chuyển sang làm viên chức khi đáp ứng đủ điều kiện của Luật viên chức.

4. Công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập, khi hết thời hạn bổ nhiệm mà không được bổ nhiệm lại, nhưng vẫn tiếp tục làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập đó, thì được chuyển sang làm viên chức và được bố trí công việc phù hợp.

5. Viên chức chuyển sang làm cán bộ, công chức hay ngược lại đều được đảm bảo các quyền lợi về chế độ, chính sách.

Quy định về chuyển tiếp:

Viên chức được tuyển dụng trước ngày 01/7/2003 (Ngày Pháp lệnh Cán bộ, công chức có hiệu lực) có các quyền, nghĩa vụ và được quản lý như viên chức làm việc theo hợp đồng không xác định thời hạn. Đơn vị sự nghiệp công lập có trách nhiệm bố trí công việc đảm bảo các chế độ, chính sách mà viên chức đang hưởng.

Viên chức được tuyển dụng từ 01/7/2003 đến 31/12/2011 tiếp tục thực hiện hợp đồng làm việc đã ký kết với đơn vị sự nghiệp công lập, có các quyền, nghĩa vụ và được quản lý theo quy định của Luật này.

                                                                                                            Giáp Hồng Thanh (st và bs)