Địa danh Ngọc Lý có từ lâu đời. Trước cách mạng tháng Tám năm 1945, miền đất này là xã Ngọc Lý, thuộc tổng Ngọc Cục, Phủ Yên Thế. Năm 1957 khi thành lập huyện Tân Yên vẫn lấy tên là Ngọc Lý. Nằm về phía nam huyện Tân Yên, Ngọc Lý cách trung tâm huyện 4,5 km. Diện tích đất tự nhiên là 9,11 km2.  Toàn xã có  2.023 hộ, 8.975 khẩu ở 12 thôn: Lý 1, Lý 2, Đồi Rồng, Sỏi Máng, Sỏi Làng, An Lập, Ba Mô, Tân Lập, Cầu Đồng 9, Cầu Đồng 10, Làng Đồng, Đồng Lim.

Ngọc Lý là xã đầu tiên của huyện Tân Yên tiến hành xây dựng nhà bia tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ tại đỉnh đồi Chùa Đồng cũ năm 1970. Phong trào làm nhà bia Liệt sỹ sau lan ra toàn huyện. Năm 2015 Ngọc Lý được công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới. Năm 2022 đạt xã NTM nâng cao.

Nguyễn Thiềm