Là xã miền núi thuộc huyện Tân Yên. Sau khi Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà hợp nhất 3 xã Ngọc Châu, Ngọc Cục thuộc tổng Ngọc Cục và Khánh Giàng thuộc tổng Yên Lễ, Phủ Yên Thế thành một xã lấy tên là xã Quang Minh, huyện Yên Thế. Ngày 6 tháng 11 năm 1957, huyện Yên Thế được chia thành hai huyện là Yên Thế và Tân Yên, xã Quang Minh thuộc huyện Tân Yên. Năm 1971, xã Quang Minh đổi tên thành xã Ngọc Châu. Ngọc Châu có diện tích tự nhiên là 10,8km2. Đến ngày 31/12/2020, xã có 1.925 hộ với 8.124 khẩu, sinh sống ở 12 thôn. Bình An, Bằng Cục, Tân Minh, Ngọc Lợi, Quang Châu, Tân Phú, Cầu Xi, Châu Sơn, Khánh Ninh, Trại Mới, Tân Trung, Trung Đồng.

Ngọc Châu có nhiều di tích lịch sử nổi bật, trong đó phải kể đến Khu lưu niệm danh nhân Hoàng Hoa Thám thôn Quang Châu.

Năm 2018 xã Ngọc Châu được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới. Năm 2022 được công nhận xã NTM nâng cao.

Nguyễn Thiềm