Xa xưa vùng đất này là xã Vân Cầu, huyện Yên Thế (địa danh có trước 1469 khi vua Lê Thánh Tông cho xây dựng bản đồ). Tên Vân Cầu được duy trì cho đến cuối năm 1945, hợp nhất Vân Cầu, Vân Nham, Thúy Cầu, Đồng Cờ, Việt Hùng và Ngọc Cụ thành xã Hồng Kiều. Đến tháng 10/1954 xã Hồng Kiều tách ra thành Song Vân, Ngọc Vân và Việt Ngọc.
Xã Song Vân có diện tích tự nhiên 8,35km 2. Dân số hiện nay 10.083 người được sống định cư ở 13 thôn: Đồng Lai, Tân Tiên, Hồng Phúc, Tân lập, Giếng, Ngò, Kỳ sơn, Chậu, Hoàng Vân, Đồng Kim, Bùi, Trung Tiến.
Miền quê này từng sản sinh nhiều nhân vật xuất chúng, nổi danh là 18 vị quận công họ Dương thời nhà Mạc (1527-1592) và là nơi phát tích câu phương ngôn “Trai cầu Vồng Yên Thế”. Di tích đình chùa Vồng được công nhận là di tích cấp Quốc gia đặc biệt. Ngày 8/6/2015, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 1877/QĐ-BVHTTDL về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trong đó có Lễ hội Đình Vồng. Năm 2020 xã Song Vân đã về đích xã NTM.
Nguyễn Thiềm
